الثاقب فی المناقب (کتاب)این کتاب توسط ابن حمزه طوسی از عالمان سده ششم هجری و در موضوع معجزات و کرامات معصومان نوشته شده است. ۱ - محتوای کتابباب اول کتاب در خصوص معجزات پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و باب دوم درباره معجزات دیگر پیامبران است که مشابه آن برای ائمه پیش آمده است. از باب سوم تا پانزدهم به کرامات ائمه و حضرت زهرا علیهم‌السّلام اختصاص دارد. هر باب نیز شامل چندین فصل است که احادیث متعددی ذیل یک عنوان معجزه برای معصومان نقل می‌کند. ۲ - روش تالیفاین کتاب از نظر محتوا شباهت زیادی به کتاب معاصرش الخرائج و الجرائح راوندی دارد و مؤلف بدون اشاره به زندگی و شرح حال معصومان، فقط به مناقب، آن هم کرامات و حوادث خارق العاده ایشان می‌پردازد. بنابر این در این اثر اخبار دال بر مقام ائمه مانند علم و شجاعت و تواضع وجود و... نقل شده و فقط روایات عجیب و غریب در باره زنده کردن مرده یا علم غیب و خبر از باطن افراد و تکلم با حیوانات و... فراوان آمده است که به نظر می‌رسد برخی از این روایات غالیانه باشد مثلا خبری که می‌گوید امام حسن مجتبی علیه‌السّلام جنسیت زن و مردی را تغییر داد! منابع مؤلف به صورت تفصیلی ذکر نشده و از لابلای کتاب می‌توان به برخی از آنها که شهرت چندانی ندارد پی برد. اما ابن حمزه سعی کرده روایات خود را با ذکر اسناد نقل کند هر چند در بسیاری از آنها سلسله کامل سند را نیاورده و فقط راوی اخیر را نام می‌برد. محقق کتاب در کوششی ارزشمند منابع این اثر و یا کتاب‌هایی که همین روایات را نقل کرده‌اند استخراج کرده است. از این کتاب، متاخرین در عیون المعجزات، مدینة المعاجز، اثبات الهداة و مانند آن نقل کرده‌اند. ۳ - پانویس
۴ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |